Over het Kasteelpark

Artikel InBrabant door Jan Vellekoop

Kasteelpark

Het kasteel is omringd door een Engelse landschapstuin. Deze landschapstuin bestaat uit een wirwar van paden, afgewisseld met weiden, vijvers, bruggetjes en zitbankjes. De tuin in Geldrop heeft vele doorkijkjes; de ruim 150-jaar oude bomen vormen de coulissen van een romantische decor voor bruiloften en fotomomenten.

Rond 1866 is de tuin aangelegd door Hubertus Paulus Hoevenaar. Hij had zijn fortuin verdiend met suikerfabrieken in voormalig Nederlands Indië. Tevens was hij erg geïnteresseerd in bomen en planten en had een aandeel in de boomkwekerij in Eindhoven aan de Aalsterweg, waar nu Eikenburg is gevestigd.

Helaas is het onbekend wie de architect is van de tuin en wie deze heeft aangeplant. Voor de aanleg van de Engelse landschapstuin was het kasteel omringd door een gracht met ophaalbrug met daar omheen op een aantal plaatsen een drie dubbele eikensingel. Van deze eikensingel zijn nog stukken terug te vinden in het park. Deze eiken zijn rond 1800 aangeplant.

Exotische bomen

Geheel in de traditie van een Engelse landschapstuin staan op bepaalde plaatsen zogenaamde “exoten”. Dit zijn bomen die oorspronkelijk niet uit West-Europa komen maar zijn geïmporteerd uit andere werelddelen.

Zo staat pal naast het kasteel een Sequoiadendron Giganteum ofwel Mamoetboom. Deze reus komt oorspronkelijk uit Californië en kan daar duizenden jaren oud worden. Het exemplaar in Geldrop mag tot de hoogste bomen van Zuid-Nederland worden gerekend met een geschatte lengte van 38 meter. Vanaf het Dak van Brabant (de voormalige vuilstort in Nuenen) torent de boom uit boven alle andere bomen in de omgeving.

Een andere exoot is de oosterse plataan die samen met de gewone plataan een indrukwekkende eenheid vormt, waartussen de voormalige opgang van het kasteel liep. Op het landgoed is de enige Nederlandse platanencollectie te zien. Ruim 18 verschillende soorten platanen staan over het hele landgoed verspreid.

In het groenplan, het laatste restauratieplan van de stichting, zullen de verdwenen exoten weer een plekje krijgen. Momenteel zijn de eiken en beuken nog veruit in de meerderheid. Via een crowdfundingsactie van de Vrienden van Kasteel Geldrop hebben ruim 30 donateurs diverse bomen geschonken aan het kasteelpark. Samen met de platanencollectie wordt een overzicht van de aparte soorten bomen vermeld op een informatiebord tegenover het kasteel.

Gazons en weiden

Verderop in het park stond een prachtige treurbeuk. Helaas is deze afgestorven tijdens een overstroming in juni 2016. Toch leeft de beuk voort door middel van zijn afleggers. Dit zijn treurende takken die in de grond weer zijn uitgeschoten.
Er staan nog enkele meta-sequoia´s en een tulpenbomen. Tussen deze speciale bomen staan grote inlandse eiken, beuken en esdoorns met als onderbegroeiing hedera, lelietje van dalen en rododendrons.

Ook essentieel voor Engelse landschapstuinen zijn de gazons en de weiden. Voor het kasteel ligt het grote langgerekte gazon, dat zich een weg slingert door de bomen. Achter in het park ligt de ezelsweide. Op dit verarmde stukje grasland zijn nog zeldzame bloemen te vinden.

Het natuurbos van het kasteelpark

De noordkant van het park is rond 1990 opnieuw ingericht. Voor die tijd was daar een populierenbos waaronder slechts vlier en brandnetels groeiden. Dit deel van het park wordt langzaam teruggegeven aan de natuur. De aanplant van jonge eiken en essen is nu zo uitgedund, dat de overgebleven bomen zich er goed kunnen ontwikkelen. Struiken en bramen zorgen ervoor dat het gebied ontoegankelijker voor mensen wordt waardoor vogels en kleine zoogdieren zich goed kunnen ontwikkelen.

Jaarlijks vliegen jonge bosuilen uit en er zijn nestjes jonge ijsvogeltjes, sperwers en een aantal soorten spechten te vinden. Omdat het kasteelpark aan het beekje de Kleine Dommel ligt, staat het in verbinding via het groene Dommeldal met de Collse Zeggen. Zodoende zijn er door het gehele jaar heen verschillende diersoorten te vinden, zoals vossen en reeën.

Het Voedselbos van het kasteelpark

Op het landgoed van Kasteel Geldrop is men begonnen met het creëren van een voedselbos.

Een voedselbos is een door de mens ontworpen systeem, gericht op duurzame voedselproductie. Het geeft een overvloed aan heerlijk vers voedsel, zoals knoppen, spruiten, bollen, wortels, bladeren en bloemen van allerlei soort, sommige planten worden verzameld om hun voedingswaarde en andere om de smaak die ze aan gerechten kunnen geven. Bloemen die van nature rijk zijn aan nectar, kunnen veelal gebruikt worden om iets zoet te maken of voor het maken van thee.

De biodiversiteit van een natuurlijk bossysteem is enorm hoog. Zo ook de productiviteit: dat komt door de verschillende lagen die precies op elkaar afgestemd zijn. Anders dan in de landbouw wordt er in een voedselbos niet met een enkele laag – de akker- gewerkt maar ook met de lagen daarboven. De arbeid en input zijn op den duur nihil. En het allerbelangrijkste is: een juist ontworpen voedselbos houdt zichzelf in stand en biedt voedsel en onderdak aan ontelbare soorten organismen, groot en klein. Niet alle plantensoorten hoeven trouwens voor de mens eetbaar te zijn (voedselplanten). Ook soorten die bijvoorbeeld bestuivende insecten of plaag bestrijdende vogels aantrekken krijgen er hun plek (systeemplanten).

De kruinlaag heeft een belangrijke rol in het geheel. Deze zorgt niet alleen voor beschutting maar ook voor de productie van een grote hoeveelheid organisch materiaal, zowel boven de grond – blad- als onder de grond in de vorm van wortels.

Het kunnen aanleveren en uitwisselen van voedingsstoffen tussen gewassen onderling maakt van een natuurlijk bos maar ook een voedselbos een slim en duurzaam systeem. Soorten die bijvoorbeeld veel stikstof nodig hebben om vrucht te dragen krijgen als buur een stikstof bindende plant, die met zijn afstervende blad en wortels voedsel vrijmaakt dat weer in de kringloop terecht komt. Dat resulteert in een gezonde, rijke oogst.

Door het voedselbos wordt de biodiversiteit en de natuurwaarde vergroot. Daarnaast zal het een educatief aspect hebben bij rondleidingen, excursies , cursussen en workshops over voedsel, vogels, insecten, planten, bomen enz. voor volwassenen en jeugd.

Het voedselbos op Landgoed Kasteel Geldrop is mede mogelijk gemaakt  door een financiële bijdrage van de eigenenergie.net en de Nationale Postcode Loterij.

Openstelling
Maandag t/m zondag van 9.00 tot zonsondergang. Op vrijdag en zaterdag sluit de poort aan de Mierloseweg om 20.00 uur. Honden (ook aangelijnd) zijn niet toegestaan vanwege de vele wilde dieren in het park.

Reserveer een rondleiding in het park

HET LANDGOED DAT PRIKKELT

Wat heeft Stichting Landgoed Kasteel Geldrop te bieden

Meer informatie over de verschillende onderdelen van Landgoed Kasteel Geldrop? Klik op een van de logo's om direct meer informatie te vinden over het desbetreffende onderdeel.